Το Σύνδρομο Ευερεθίστου Εντέρου (ΣΕΕ), γνωστό και ως σπαστική κολίτιδα, αποτελεί ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα που αφορούν το γαστρεντερικό, κυρίως στον Δυτικό κόσμο και σίγουρα την πιο συχνή διαταραχή λόγω της αλληλεπίδρασης εγκεφάλου και γαστρεντερικού.
Περίπου ένας στους επτά ανθρώπους στη Δύση πάσχει από ΣΕΕ, αντιμετωπίζοντας προβλήματα στην καθημερινότητα του. Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να ελαττώσει τη διενέργεια περιττών εξετάσεων, να οδηγήσει στον καθησυχασμό, στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Τι ακριβώς είναι το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου;
Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ή σπαστική εντεροκολίτιδα) είναι μια λειτουργική γαστρεντερική διαταραχή (δεν υπάρχει ορατή ή δομική βλάβη στο πεπτικό σύστημα) που επηρεάζει το παχύ έντερο (κόλον). Η ακριβής αιτία του συνδρόμου είναι άγνωστη, αλλά πιστεύεται ότι οφείλεται σε συνδυασμό παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των μη φυσιολογικών συσπάσεων του παχέος εντέρου, της υπερευαισθησίας στον πόνο και των διαταραχών στον άξονα εντέρου-εγκεφάλου (διαταραχή της επικοινωνίας εντερικού νευρικού συστήματος – εγκεφάλου).
Τι Συμπτώματα παρουσιάζει:
Τα συμπτώματα του συνδρόμου μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Αυτό σημαίνει ότι μερικοί άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν μόνο ήπια συμπτώματα, ενώ άλλοι μπορεί να έχουν πιο σοβαρά συμπτώματα που επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινή τους ζωή. Τα πιο κοινά συμπτώματα του συνδρόμου είναι:
- κοιλιακό άλγος ή δυσφορία
- φούσκωμα
- αέρια
- Διάρροια
- δυσκοιλιότητα
- βλέννα στα κόπρανα
- αίσθημα ατελών κενώσεων.
Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να προκληθούν από ορισμένες τροφές, από στρες, ορμονικές αλλαγές ή άλλους παράγοντες. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα συμπτώματα αυτά μπορεί επίσης να επικαλύπτονται με αυτά άλλων γαστρεντερικών παθήσεων, όπως η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD), η κοιλιοκάκη ή η βακτηριακή υπερανάπτυξη του λεπτού εντέρου (SIBO). Συνεπώς, για να τεθεί η διάγνωση είναι σημαντικό να επισκεφτείτε έναν ειδικευμένο ιατρό.
Πώς γίνεται η διάγνωση του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου;
Δεν υπάρχει ειδική εξέταση για το συγκεκριμένο σύνδρομο, επομένως η διάγνωση γίνεται συνήθως με βάση την παρουσία χαρακτηριστικών συμπτωμάτων και την απουσία άλλων υποκείμενων ιατρικών καταστάσεων. Ο ιατρός θα λάβει πρώτα ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό και θα πραγματοποιήσει κλινική εξέταση. Μπορεί επίσης να ζητήσει ορισμένες εξετάσεις, όπως ανάλυση κοπράνων, εξετάσεις αίματος ή απεικονιστικές μελέτες, για να αποκλειστούν άλλες καταστάσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ιατρός μπορεί επίσης να πραγματοποιήσει κολονοσκόπηση ή ενδοσκόπηση για να ελέγξει το κόλον ή το λεπτό έντερο.
Γενικά, έχουν τεθεί ορισμένα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση λειτουργικών γαστρεντερικών διαταραχών, με τα πλέον ευρέως χρησιμοποιούμενα να είναι τα κριτήρια της Ρώμης. Συγκεκριμένα, για τη διάγνωση του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, από το 2016 ισχύουν τα κριτήρια της Ρώμης IV. Σύμφωνα με αυτά, ένα άτομο πρέπει να έχει επαναλαμβανόμενο κοιλιακό άλγος ή δυσφορία για τουλάχιστον μία ημέρα την εβδομάδα τους τελευταίους τρεις μήνες, μαζί με δύο ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα:
- πόνο ή ενόχληση που σχετίζεται με την αφόδευση,
- αλλαγές στη συχνότητα των κενώσεων,
- αλλαγές στη μορφή ή την εμφάνιση των κοπράνων.
Εάν το εξεταζόμενο άτομο πληροί αυτά τα διαγνωστικά κριτήρια, διαγιγνώσκεται με το σύνδρομο το οποίο στη συνέχεια ταξινομείται, με βάση την «κύρια συνήθεια» του εντέρου του πάσχοντος ατόμου , σε έναν από τους παρακάτω τέσσερις υποτύπους:
- σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου με δυσκοιλιότητα (IBS-C)
- σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου με διάρροια (IBS-D)
- σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου με μικτές συνήθειες του εντέρου (IBS-M)
- μη υποτυποποιημένο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου IBS-U).
Ποιες εξετάσεις θα πρέπει να κάνει κάποιος που έχει συμπτώματα;
Ο ασθενής που παρουσιάζει συμπτώματα στην πρώτη επίσκεψή του στο γιατρό θα υποβληθεί σε κάποιες βασικές εξετάσεις, αιματολογικές ενδεχομένως και κοπράνων.
Εάν υπάρχουν ευρήματα, τότε δεν θα πρόκειται για ΣΕΕ αλλά για κάποια άλλη πάθηση όπου θα χρειαστούν περαιτέρω εξετάσεις.
Κολονοσκόπηση θα πρέπει να γίνεται για τις ηλικίες μεγαλύτερες των 45 ετών καθώς επίσης και σε άτομα με σιδηροπενική αναιμία, μικροσκοπική απώλεια αίματος από το πεπτικό (Mayer κοπράνων), μακροσκοπική απώλεια αίματος από το πεπτικό, σημαντική απώλεια βάρους, επίμονο κοιλιακό άλγος και επίμονες διαταραχές των κενώσεων
Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για το ευερέθιστο έντερο;
Οι ιατροί προτείνουν μια σειρά από λύσεις προκειμένου να αντιμετωπιστεί η νόσος. Αλλαγή στο διατροφολόγιο, αλλαγές στον τρόπο ζωής, φάρμακα, προβιοτικά και θεραπείες ψυχικής υγείας, είναι μερικά από αυτά που συνιστούν οι ιατροί. Ενδέχεται ο ασθενής να δοκιμάσει ορισμένες θεραπείες ώστε να καταλήξει στην αρμόζουσα για εκείνον. Φυσικά μπορεί να καταστεί απαραίτητος και ο συνδυασμός ενός ή περισσότερων μεθόδων.
Επίσης θα πρέπει να αποφεύγονται η λακτόζη (περιέχεται στο γάλα, τα γαλακτοκομικά και το παγωτό) και η φρουκτόζη.
Συμπέρασμα
Εάν έχετε κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα, μην πανικοβάλλεστε. Συζητήστε το με τον ιατρό σας. Εάν πράγματι πρόκειται για σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ο γιατρός σας θα σας καθησυχάσει και θα σας καθοδηγήσει στη θεραπευτική προσέγγιση που θα ταιριάζει καλύτερα σε εσάς.