Ασθενής 72 ετών προσήλθε με συμπτώματα εντόνου βήχα και σίελο στην στοματική κοιλότητα. Υπεβλήθη άμεσα σε γαστροσκόπηση από τον Δρ Σταύρο Καρακατσάνη. Στον οισοφάγο επί της Z- Line ανευρέθηκε πολυποειδές έπαρμα (άμισχος πολύποδας λευκόφαιης χροιάς) 2 εκατοστών o οποίος αφαιρέθηκε επιτυχώς με θερμοκαυτηριασμό και τοποθετήθηκαν 6 αιμοστατικά κλιπς για την αποφυγή μεταγενέστερης αιμορραγίας. Κατά την ιστολογική εξέταση διαπιστώθηκε ότι πρόκειται για πολυποειδής αλλοίωση της γαστροοισοφαγικής συμβολής με εκτεταμένη παρουσία καλυκοειδών κυττάρων ως επί οισοφάγου τύπου Barrett*
*Τι είναι ο οισοφάγος Barrett;
O οισοφάγος Barrett αποτελεί μια επίκτητη κατάσταση που χαρακτηρίζεται από αντικατάσταση του πλακώδους επιθηλίου του οισοφάγου από ειδικό μεταπλαστικό κυλινδρικό επιθήλιο. Φαίνεται ότι αποτελεί επιπλοκή της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και μάλιστα μπορεί να αντικατοπτρίζει την απάντηση του οισοφάγου στη χρόνια παλινδρόμηση του όξινου περιεχομένου του στομάχου. Αποτελεί τον πιο ισχυρό, γνωστό παράγοντα κινδύνου για αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου, αυξάνοντας τον κίνδυνο κατά 30-40 φορές. Θα πρέπει, όμως, να τονιστεί ότι πολλαπλές μετα-αναλύσεις έδειξαν ότι το ποσοστό ανάπτυξης αδενοκαρκινώματος από οισοφάγο Barrett, χωρίς δυσπλασία, είναι πολύ χαμηλό (περίπου 5-6 περιπτώσεις/1000 ασθενείς στο χρόνο), ενώ με χαμηλόβαθμη επιθηλιακή δυσπλασία κυμαίνεται στο 0.6-1.2% (περίπου 17 περιπτώσεις ανά 1000 ασθενείς στο χρόνο).
Για τη διάγνωση του οισοφάγου Barrett απαιτούνται ενδοσκοπικά και ιστολογικά κριτήρια. Έτσι, ενδοσκοπικά, θα πρέπει να περιγράφεται κυλινδρικού τύπου βλεννογόνος στο τοίχωμα του οισοφάγου και ιστολογικά να παρατηρείται εντερική μεταπλασία με goblet cells (ειδική εντερική μεταπλασία).
Οι ασθενείς με οισοφάγο Barrett, συνήθως :
- Έχουν αυξημένη διάρκεια έκθεσης του οισοφάγου στο οξύ.
- Έχουν μεγάλου μεγέθους διαφραγματοκήλες.
- Έχουν ελαττωμένες πιέσεις στον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα (ΚΟΣ).
- Έχουν ελαττωμένη ευαισθησία του οισοφάγου στην παλινδρόμηση του οξέος.
- Έχουν ελαττωμένη κινητικότητα του οισοφάγου.
- Είναι πιο δύσκολοι στον έλεγχο της παλινδρόμησης του οξέος.
Παράγοντες κινδύνου :
- Ηλικία. Η συχνότητα εμφάνισης αυξάνεται με την ηλικία, ιδιαίτερα μετά τα 50 έτη.
- Φύλο. Ο οισοφάγος Barrett είναι πιο συχνός στους άντρες σε σχέση με τις γυναίκες σε μια αναλογία περίπου 2:1.
- Εθνικότητα και Γεωγραφική καταγωγή. Παρατηρείται πιο συχνά σε λευκούς, δυτικών χωρών.
- Συμπτώματα Παλινδρόμησης. Η διάρκεια των συμπτωμάτων (πάνω από 5-10 έτη) φαίνεται ότι έχει μεγαλύτερη σημασία για την πιθανότητα εμφάνισης οισοφάγου Barrett σε σύγκριση με τη βαρύτητα ή τη συχνότητα των συμπτωμάτων.
- Σπλαχνική Παχυσαρκία. Η κοιλιακή παχυσαρκία (όπως μετράται με την περιφέρεια μέσης) συνδέεται με αυξημένη μεταγευματική ενδογαστρική πίεση, διαταραχή της γαστρο-οισοφαγικής συμβολής, που οδηγεί στο σχηματισμό διαφραγματοκήλης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα και την αυξημένη γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ).
- Οικογενειακό ιστορικό.
Ο έλεγχος των ασθενών με συμπτωματολογία ΓΟΠ ή στον γενικό πληθυσμό για οισοφάγο Barrett, αποτελεί θέμα αντιπαραθέσεων και προς το παρόν δεν προκρίνεται. Σε αντίθεση, η παρακολούθηση (follow up) των ασθενών με οισοφάγο Barrett είναι απαραίτητη και ο στόχος είναι η πρώιμη ανίχνευση της εξέλιξης της νόσου. Η παρακολούθηση γίνεται με ενδοσκόπηση και λήψη βιοψιών σε χρονικό διάστημα που καθορίζεται από την παρουσία ή όχι δυσπλασίας και τον βαθμό της. Καλό είναι πριν τη λήψη βιοψιών, να επιχειρηθεί η θεραπεία οποιασδήποτε οισοφαγίτιδας, ώστε να ελαττωθεί η πιθανότητα λανθασμένης ερμηνείας της αντιδραστικής ατυπίας της οισοφαγίτιδας, ως δυσπλασία.